LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP TƯỚI NƯỚC CHO CÂY TRỒNG

Xác định phương pháp tưới nước cho cây trồng phù hợp, có ý nghĩa quyết định năng suất, chất sản phẩm khi thu hoạch. Để giúp nhà nông lựa chọn được cách tưới nước tối ưu cho ruộng sản xuất của gia đình, chúng tôi xin giới thiệu một số phương pháp tưới nước cho cây trồng dưới đây:

1. Tưới nhỏ giọt

            Tưới nhỏ giọt là phương pháp tưới hiện đại, thường áp dụng cho những vườn cây ăn quả đặc sản có hiệu quả kinh tế cao ở những vùng thiếu nước tưới.

            Phương pháp này tiết kiệm lượng nước tưới tối đa, đất không bị chặt bí, không bị phá vỡ kết cấu, đất không bị bào mòn, phân bón không bị rửa trôi. Tuy nhiên, đây là phương pháp yêu cầu đầu tư lớn nhất, khó áp dụng trong sản xuất đại trà.

2. Tưới phun

            Tưới phun là phương pháp tưới bằng cách phun nước từ dưới mặt đất lên tán cây qua hệ thống máy bơm, ống dẫn nước với các vòi phun cố định, tự động xoay được góc 360⁰, vòi đạt cao hơn mặt đất 0,5-1m, (dạng phun sương hay phun mù) thường áp dụng cho tưới cây con trong vườn ươm. Hoặc dùng vòi phun cầm tay hạt nước to dùng để tưới cây ăn quả vào những ngày nắng nóng, oi nồng (4-6h chiều) nhằm tăng ẩm độ không khí, giảm độ nóng cho cây và quả, chống hiện tượng rụng, nứt quả do thời tiết khắc nghiệt.

            Phương pháp này có ưu điểm là khắc phục hiện tượng thời tiết không thuận lợi (nắng, nóng, độ ẩm không khí thấp) đảm bảo năng suất, chất lượng quả, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật cao trong việc nhân giống cây con (ươm, giâm cây giống). Nhược điểm: vồn đầu tư ban đầu tương đối lớn, nếu tưới nhiều bằng vòi phun cầm tay di động hạt nước to mặt đất sẽ bị dí chặt, phá vỡ kết cấu lớp đất mặt, dinh dưỡng đất bị rửa trôi theo dòng chảy.

3. Tưới ngầm

            Là phương pháp tưới nước cho cây qua hệ thống thiết bị máy bơm kèm theo hệ thống các ống dẫn nước đặc biệt nằm dưới lòng đất hoặc có sự chênh lệch mực nước của nguồn cung cấp nước.

            Tưới ngầm tiết kiệm nước, đất không bị gí chặt, giữ được kết cấu đất, đất không bị bào mòn, phân bón không bị rửa trôi. Tuy nhiên chi phí đầu tư ban đầu lớn, chỉ áp dụng đối với vùng đất có độ xốp cần thiết hoặc đất than bùn để nước thấm qua dễ dàng.

4. Tưới dải

            Là phương pháp tưới tạo nên một lớp nước mỏng khoảng 5 - 6 cm chảy men theo chiều dốc mặt đất và thấm dần vào đất, áp dụng tưới cho các loại cây trồng hàng hẹp như lạc, đậu đỗ, vừng.

            Tưới dải có ưu điểm là sử dụng một lượng nước khá an toàn, giảm thiểu công lao động và thời gian, cung cấp nước đồng đều và hiệu quả sử dụng nước cao. Tuy vậy, phương pháp tưới này ruộng phải bằng phẳng, do vậy chi phí đầu tư trang bằng mặt ruộng lúc đầu cao và phải có nguồn nước dồi dào.

5. Tưới rãnh

             Là phương pháp tưới để nước chảy theo các rãnh được thiết kế giữa các hàng cây, nước thầm dần vào đất và cung cấp cho cây trồng. Đây là cách tưới tương đối tiết kiệm và chủ dộng được nước tưới cho vườn cây, lớp đất mặt vẫn tơi xốp, kết cấu đất vẫn giữ nguyên, không bị bào mòn, chất dinh dưỡng không bị rửa trôi. Thích hợp với các cây trồng hàng rộng: Ngô, mía, khoai, rau, đậu và cây ăn quả.

             Tưới rãnh là phương pháp rất thông dụng, thường được bà con nông dân áp dụng tưới cho các vườn cây ăn quả. Cách tưới này chỉ áp dụng cho những nơi có địa hình tương đối bằng phẳng (độ dốc dưới 5^o). Hạn chế của phương pháp này là lãng phí nước ở cuối rãnh tưới, khó khăn cho việc vận chuyển nông cụ sản xuất qua rãnh, chi phí lớn cho công tưới và cho việc cải tạo rãnh.

6. Tưới ngập    

            Là phương pháp đưa một lớp nước nhất định trong một thời gian xác định để cung cấp nước cho cây. Phương pháp tưới này kết hợp được việc cung cấp nước cho cây và tiêu diệt được một số sâu bệnh lưu trú trong lòng đất và mặt đất (dế cắn rễ cây, tuyến trùng, nhộng, sâu đục thân, đục trái, ăn lá...).

            Phương pháp này tốn nhiều nước, chỉ áp dụng trên các loại cây trồng ngập nước (lúa nước, rau muống, rau cần, cải xoong...), địa hình tưới phải tương đối bằng phẳng, thoát nước tốt. Hạn chế của phương pháp này là đất bị chặt bí, dinh dưỡng đất dễ bị rửa trôi, kết cấu đất bị phá vỡ.

            Qua nghiên cứu ưu nhược điểm của một số phương pháp tưới nước cơ bản cho vườn cây ăn quả, căn cứ vào điều kiện kinh tế, trình độ kỹ thuật của bản thân, bà con nông dân nên tự chọn cho mình một phương pháp phù hợp mang lại hiệu quả kinh tế cao.