Thời điểm này những đầm sen ở Hưng Yên đang vào mùa thu hoạch. Sen không chỉ làm đẹp thêm cảnh quan làng quê, góp phần cải thiện môi trường sống mà còn mang lại nguồn thu nhập cho nông dân nơi đây.
Hưng Yên từ xưa vốn đã nổi tiếng với đặc sản nhãn lồng và sen. Nếu như nhãn được xem là “vương giả chi quả” thì hoa sen được ví như “vương hậu chi hoa”. Toàn tỉnh Hưng Yên hiện có trên 100ha diện tích ao, hồ, đầm lầy… trồng sen, tập trung nhiều ở thành phố Hưng Yên và các huyện: Ân Thi, Kim Động, Phù Cừ, Tiên Lữ. Thời điểm này, hoa sen đang nở rộ. Du khách về Hưng Yên trong dịp này có thể bắt gặp hoa sen ở bất cứ nơi đâu. Đó là những đầm sen ngào ngạt tỏa hương, khoe sắc, là những gánh hàng hoa sen, bát sen tươi được bán trong chợ hay dọc các tuyến đường vào thành phố Hưng Yên.
Hàng ngày, từ 3 – 4 giờ sáng, đầm sen rộng 18 mẫu của anh Đặng Xuân Nhất ở thôn Tạ Thượng, xã Chính Nghĩa (Kim Động) đã có 5 – 7 thương lái xuống hái hoa sen, bát sen cho chuyến hàng sớm. Vừa nhanh tay soạn hàng giao cho khách, anh Nhất vừa kể về nghề trồng sen của mình. Sinh năm 1978, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, trở về quê với vài sào ruộng, anh Nhất luôn trăn trở với suy nghĩ làm gì để có thể phát triển kinh tế ngay trên chính mảnh đất quê hương. Đầu năm 2015, vợ chồng anh mạnh dạn thuê gần 18 mẫu đất công điền, cải tạo để trồng các loại sen trắng và sen hồng. Sau 3 tháng xuống giống, sen bắt đầu cho thu hoạch, ngay vụ đầu tiên anh đã thu lãi trên 100 triệu đồng.
Năm nay, do thời tiết thuận lợi và chăm sóc tốt nên sen của gia đình anh Nhất rất nhiều hoa và cho thu hoạch sớm, từ tháng 4 nhiều thương lái đến mua và bán được giá. Mỗi ngày anh bán buôn cho thương lái hàng nghìn bông hoa sen và hàng nghìn bát sen, với giá 10.000 đồng/10 bông hoa và 12.000 đồng/10 bát sen. Ngoài ra, anh bán hạt sen với giá từ 30.000 - 60.000 đồng/kg. Năm 2017, gia đình anh ước thu khoảng 400 triệu đồng tiền lãi từ trồng sen.
Anh Nhất cho biết: “Ưu điểm của cây sen là trồng một lần có thể cho thu hoạch trong nhiều năm. Cây sen là loại cây dễ trồng, ít sâu bệnh, dễ chăm sóc tuy nhiên người trồng cần nắm chắc kiến thức về chu kì sinh trưởng, phát triển và thu hoạch của nó. Khi trồng sen cần lưu ý mỗi cây phải cách nhau từ 3 - 4m để bảo đảm không gian sinh trưởng cho cây sen đẻ nhánh con, nếu trồng với mật độ dày thì hạt sen sẽ bị lép...”.
Dọc theo triền đê sông Luộc, đoạn qua huyện Tiên Lữ, những ruộng sen rộng mênh mông, bát ngát đang độ hoa nở, hương sen man mát lan tỏa thật dễ chịu, tạo nên một khung cảnh tuyệt vời. Ẩn lấp trong những tàu lá xanh ngắt là những nụ sen hồng chúm chím; những bông sen nở xoè cánh mỏng, mịn như lụa, màu hồng phấn, chính giữa là bát sen vừa mới hình thành với hình tròn, được bao quanh lớp nhuỵ vàng, thơm ngát. Nhiều bông hoa đã tàn, chỉ còn lại gương sen màu xanh ngọc, trong chứa đầy hạt non.
Vừa chèo thuyền nan vừa nhanh tay thu hái những bát sen già, chị Bùi Thị Liễu ở thôn Mai Xá, xã Minh Phượng (Tiên Lữ) cho biết: Gia đình tôi thuê lại 18 mẫu đầm, ruộng trũng trồng sen hồng từ 15 năm trước. Tôi không bán hoa sen và bát sen non nên hàng năm, vụ thu hoạch hạt sen bắt đầu từ cuối tháng 5 âm lịch. Năm nay thời tiết thuận lợi, sen phát triển mạnh, ra nhiều hoa, bát sen to, hạt đều nên sản lượng hạt sen ước thu khoảng 8 – 9 tấn, gấp đôi năm trước. Với giá bán trung bình 45.000 - 60.000 đồng/kg hạt sen các loại, dự kiến năm nay ruộng sen mang lại cho gia đình tôi trên 400 triệu đồng tiền lãi.
Không chỉ bán hoa sen, bát sen, hạt sen, các bộ phận khác của cây sen như: tâm, nhụy, lá, ngó sen cũng có thể bán được, đem lại thu nhập cao cho nông dân. Củ, ngó sen làm thực phẩm, được thương lái tìm đến tận nơi thu mua. Lá sen thái nhỏ, phơi khô bán lại cho những người có nhu cầu làm thuốc cũng được giá 100.000 đồng/bao.
Để tăng hiệu quả kinh tế trên cùng một diện tích đất, ngoài việc trồng sen, nhiều hộ dân còn mạnh dạn kết hợp nuôi thả cá. Giống cá được các hộ dân chọn để thả chủ yếu lá cá trê, cá quả, cá rô, cua...
Không chỉ bán sen tươi, hạt sen khô đã qua sơ chế cũng được thị trường rất ưa chuộng. Toàn tỉnh hiện có hàng trăm cơ sở chế biến hạt sen khô tập trung ở các xã, phường: Hồng Nam, Phương Chiểu, Hồng Châu (thành phố Hưng Yên), tạo việc làm cho hàng nghìn lao động địa phương. Thời điểm này, các cơ sở chế biến hạt sen đang hoạt động nhộn nhịp, trung bình mỗi cơ sở chế biến từ 10 - 20 tấn hạt sen/tháng, thu hút từ 30 - 50 lao động. Nguyên liệu chính là hạt sen khô được chế biến qua các khâu: bó vỏ, chà, cắt đầu, thông tâm, sấy khô, phân loại và đóng gói. Hàng năm, sản lượng hạt sen qua chế biến toàn tỉnh ước đạt gần 1.000 tấn. Không chỉ được tiêu thụ thị trường trong nước, hạt sen khô Hưng Yên còn được xuất khẩu đi các nước như: Thái Lan, Malaixia, Singapore…
Với đặc điểm thổ nhưỡng, khí hậu, hạt sen Hưng Yên được đánh giá có hương vị thơm, ngon, bổ dưỡng hơn hạt sen trồng ở các vùng khác nên được thị trường ưa chuộng và có giá cao hơn so với các loại hạt sen khác. Thời điểm này, trung bình 1kg hạt sen khô có giá bán từ 150.000 - 180.000 đồng/kg.
Mùa sen trên quê hương xứ nhãn đang nở rực rỡ, tỏa hương thơm ngát, làm dịu mát những ngày hè oi bức. Đây cũng là thời điểm những người trồng sen trong tỉnh vào mùa thu hoạch để nâng cao đời sống kinh tế gia đình, vươn lên làm giàu chính đáng, góp phần thực hiện tốt việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mang lại thu nhập bền vững ở địa phương.