Xây dựng nông thôn mới: Tránh nóng vội, trông chờ, ỷ lại

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hồ Xuân Hùng nói: “Ba khuynh hướng lo ngại nhất trong quá trình xây dựng NTM nóng vội, trông chờ, ỷ lại ở trên, hay coi việc xây dựng NTM như một dự án đại công trường”.

Liên Bộ NN&PTNT, KH-ĐT, Tài chính vừa có Thông tư liên tịch 26, hướng dẫn chi tiết một số nội dung trong Quyết định 800 của Thủ tướng về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, giai đoạn 2010-2020. Tuy nhiên, ông Hùng luu ý, khi triển khai, các địa phương, người dân cần hiểu rằng: “Người dân là chủ thể xây dựng NTM, xây dựng là cho dân, và không ai có thể làm thay được họ. Nhà nước, và các cơ quan đoàn thể đưa ra chính sách, hướng dẫn họ làm. Chỉ những vấn đề dân không thể làm được, thì mới cần tới bàn tay của Nhà nước”.

Về nguồn lực để làm NTM, ông Hùng cho biết, ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ khoảng 40%; nguồn vốn vay khoảng 30%; các doanh nghiệp, tổ chức trong và người nước đóng góp khoảng 20%, còn 10% là đóng góp của người dân. “Tinh thần chỉ đạo là giảm thiểu đóng góp cho dân. 10% dân đóng góp, không có nghĩa là bắt dân phải nộp tiền. Bằng những việc làm cụ thể, như sửa sang nhà cửa sạch đẹp, cải tạo lại vườn tược, khu vệ sinh, hay góp sức làm các công trình hạ tầng ở thôn, xóm… là họ góp sức vào xây dựng NTM” - ông Hùng nói.

Theo Ban Chỉ đạo T.Ư về xây dựng NTM, quá trình thực hiện xây dựng NTM sẽ gặp không ít khó khăn, vướng mắc cũng như bộc lộ những mâu thuẫn. Trong 19 tiêu chí về NTM, các tiêu chí về xây dựng hạ tầng; chuyển dịch cơ cấu lao động trong nông nghiệp; tăng thu nhập nhanh, bền vững; tổ chức sản xuất theo hướng lập hội nghề nghiệp; dồn điền đổi thửa… là những vấn đề nhiều địa phương kêu khó. Ông Hùng cho hay: “20 năm nay, chúng ta chỉ giảm được 10% cơ cấu lao động trong nông nghiệp nhưng trong 10 năm tới, chúng ta phải giảm tới 20% nữa, đây là một áp lực lớn, Hay hiện bình quân thu nhập cả nước hơn 1.000 USD/người/năm, trong khi thu nhập của cư dân nông thôn hơn 600 USD/người/năm…”

Thứ trưởng Hồ Xuân Hùng cho rằng, quá trình xây dựng NTM sẽ bộc lộ những thuẫn, như sự chênh lệch trình độ giữa cư dân nông thôn, chênh lệch trình độ, giữa giàu - nghèo, mẫu thuẫn giữa các nhóm lợi ích. “Đặc biệt, Chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước đúng, nhưng tổ chức ở dưới thực hiện không đúng. Hay thói quen điều hành quan liêu ở xã, sẽ trái với mục tiêu dân chủ chúng ta đang hướng tới”.

Theo Bộ NN&PTNT, hiện cả nước có trên 9.120 xã, trong đó có 85 xã đã đạt được 19 tiêu chí của Chương trình NTM; khoảng 12% số xã đạt được 12-15/19 tiêu chí; khoảng 50-70% đạt được các tiêu chí cơ bản về hạ tầng.